Γλωσσάρι

Εσωτερική πίεση( Ρ ) ονομάζεται το φυσικό μέγεθος που εκφράζει τις κάθετες δυνάμεις που ασκούν τα υγρά και τα αέρια στα τοιχώματα των γυάλινων δοχείων που τα περιέχουν. Είναι δηλαδή το όριο μέχρι το οποίο αντέχουν τα τοιχώματα και ο πυθμένας του γυάλινου περιέκτη στην άσκηση τόσο της υδροστατικής πίεσης όσο και της πίεσης των αερίων. Η μονάδα μέτρησης πίεσης-αντοχής που χρησιμοποιείται στο γυαλί είναι το bar (βάρον) και αντιστοιχεί περίπου στην ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνεια της θάλασσας.

Αποστείρωση ονομάζεται η θερµική κατεργασία που στοχεύει στην πλήρη εξάλειψη όλων τον μορφών της μικροβιακής ζωής, συμπεριλαμβανομένων και των μικροβιακών σπορίων, που τυχόν βρίσκονται στην επιφάνεια της γυάλινης συσκευασίας. Η διαδικασία επιτυγχάνεται με τη σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας του προϊόντος έως τους 125-130 °C και την παραμονή σε αυτήν για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 30 λεπτών. Η αποστείρωση αποτελεί απόλυτη και όχι σχετική έννοια, ενώ η σημασία της εφαρμογής της στις γυάλινες συσκευασίες είναι αυτονόητη.

Η παστερίωση είναι σχετικά ήπια θερµική κατεργασία κατά την οποία γίνεται χρήση θερμότητας για την καταστροφή ή ελάττωση των βλαστικών μορφών των μικροοργανισμών. Επινοήθηκε από τον Γάλλο γιατρό Λουί Παστέρ, από τον οποίο πήρε και το όνομά της, ενώ βρίσκει εφαρμογή κυρίως σε βιομηχανίες τροφίμων και γάλακτος. Σε πολλές περιπτώσεις, ο κύριος στόχος της παστερίωσης είναι η επιμήκυνση της διάρκειας ζωής του προϊόντος με την καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών (π.χ. στο γάλα). Ωστόσο, εφαρμόζεται και για την καταστροφή αλλοιογόνων μικροοργανισμών (π.χ. στη µπύρα). H διαδικασία της παστερίωσης πραγματοποιείται με θέρμανση στους 72 βαθμούς για 16-20 δευτερόλεπτα ή στους 60 βαθμούς για 30 λεπτά, ενώ η υπερπαστερίωση με θέρμανση στους 132 βαθμούς για τουλάχιστον 1 δευτερόλεπτο. Αμέσως μετά τη θερμική επεξεργασία, το προϊόν πρέπει να ψύχεται και να συσκευάζεται σε γυάλινες φιάλες ή βάζα.

Η συσκευασία των γυάλινων περιεκτών πραγματοποιείται με γνώμονα τη βελτιστοποίηση της ποσότητας και του βάρους , έτσι ώστε να μειωθεί το κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης του τελικού προϊόντος. Οι γυάλινες φιάλες και τα βάζα συσκευάζονται σε ξύλινες παλέτες διαφόρων διαστάσεων (οι πιο κοινοί τύποι είναι οι ευρωπαλέτες 0,80 Χ 1,20 m και οι βιομηχανικές παλέτες 1,00 X 1,20 m). Σε κάθε παλέτα, δημιουργούνται σειρές με ενδιάμεσα χάρτινα ή πλαστικά διαχωριστικά για να προκύψει ένα τελικό ύψος από διαδοχικές σειρές. Έτσι έχουμε ένα σύνολο από στοιβαζόμενες παλέτες με μέγιστο ύψος 1,30 m ή αντίστοιχα στις ψηλές παλέτες 2,40 m. Εξωτερικά, οι παλέτες έχουν ένα πλαστικό φιλμ που τις προστατεύει από τις καιρικές συνθήκες και τις καθιστά ανθεκτικές στη μεταφορά και την αποθήκευση. Ο αριθμός των γυάλινων περιεκτών ανά συσκευασία ποικίλει ανάλογα με το είδος και, συνήθως, είναι αντιστρόφως ανάλογος με την χωρητικότητά του. Με άλλα λόγια, όσο μικρότερη είναι η χωρητικότητα της φιάλης ή του βάζου τόσο περισσότερα είναι τα τεμάχια ανά παλέτα..

Το γυαλί αποτελεί μίγμα οξειδίου του ασβεστίου και οξειδίου του πυριτίου (άμμος) με ανθρακικό νάτριο και, κατά βάση, είναι διαφανές. Τα διάφορα χρώματα στις γυάλινες συσκευασίες προκύπτουν από την ανάμειξη και άλλων οξειδίων. Έτσι, το οξείδιο του κοβαλτίου δημιουργεί το μπλε, το οξείδιο του σιδήρου το πράσινο, ο άνθρακας το χρώμα του κεχριμπαριού στο μπουκάλι της μπύρας, τα οξείδια του χαλκού και του σεληνίου το κόκκινο κ.ο.κ. Το χρώμα του γυάλινου περιέκτη είναι σημαντικό όταν πρόκειται να συσκευάσουμε προϊόντα με υψηλή φωτοευαισθησία. Αυτός είναι και ο λόγος που στα περισσότερα μπουκάλια μπύρας το γυαλί είναι σκουρόχρωμο. Τα βασικότερα χρώματα γυάλινων φιαλών ή βάζων είναι: το διαφανές (flint), το πράσινο (green), το σκούρο πράσινο (olive green) και το κεχριμπαρί (brown).

Με τον όρο χωρητικότητα (ή περιεκτικότητα) στη γυάλινη συσκευασία εννοούμε τον εσωτερικό όγκο του περιέκτη, ο οποίος μετριέται σε λίτρα (L) νερού ή σε υποδιαιρέσεις του, όπως το χιλιοστόλιτρο (ml). Για παράδειγμα: φιάλη 0,75 L ή βάζο 720 ml. Έτσι, το περιεχόμενο εμπορικής συσκευασίας διαφόρων υγρών εκφράζεται σε λίτρα νερού. Η αντιστοίχηση μάζας-όγκου εξαρτάται από το ειδικό βάρος του υγρού π.χ. ένα λίτρο (1L) νερό έχει μάζα περίπου ένα κιλό (1Kg) ενώ ένα λίτρο ελαιόλαδο έχει μάζα περίπου 915 γραμμάρια.